Năm 2024, cùng với việc quyết liệt, nỗ lực, phấn đấu hoàn thành các nhiệm vụ thu ngân sách được giao, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc yêu cầu cơ quan thuế các cấp tiếp tục mở rộng các dịch vụ thuế điện tử với mục tiêu “Lấy người nộp thuế là trung tâm phục vụ” nhằm hỗ trợ người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ với NSNN nhanh chóng, thuận tiện.
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đề nghị ngành Thuế tiếp tục nêu cao vai trò, trách nhiệm, nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức, hoàn thành ở mức cao nhất nhiệm vụ được Quốc hội, Chính phủ, Bộ Tài chính giao phó
PV: Thưa Bộ trưởng, đến hết quý III/2023, công tác thu NSNN của cơ quan thuế vẫn gặp vô vàn khó khăn, nhưng với sự nỗ lực của toàn ngành, đặc biệt là ngành Thuế, tổng thu ngân sách năm 2023 đã hoàn thành dự toán. Bộ trưởng đánh giá như thế nào về kết quả này?
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Nhận thấy những khó khăn, thách thách thức trong nhiệm vụ thu NSNN năm 2023, ngay khi kết thúc năm ngân sách 2022, Bộ Tài chính đã chỉ đạo Tổng cục Thuế triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp quản lý thu, nỗ lực trong thực hiện nhiệm vụ thu NSNN để phấn đấu hoàn thành vượt mức dự toán được giao. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện vẫn gặp không ít khó khăn, thách thức.
Nhìn lại cùng kỳ năm trước, trong khi công tác thu ngân sách đã cán đích ngoạn mục chỉ sau hơn 10 tháng, thì năm nay, thách thức lại đổ dồn về cuối năm, vì thực tế thu còn cách mục tiêu nhiệm vụ khá xa. Tính đến hết quý III/2023, tổng thu NSNN do cơ quan thuế quản lý đạt 1,05 triệu tỷ đồng, bằng 76,5% dự toán pháp lệnh, chỉ bằng 95,1% so với cùng kỳ. Tình hình kinh tế dù đã có khởi sắc nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều khó khăn, nhiều khoản thu, sắc thuế tỏ ra “hụt hơi” sau 9 tháng.
Trước đó, ngay tại thời điểm tháng 4/2023, khi tình hình thu NSNN tại nhiều địa phương có nguy cơ không hoàn thành nhiệm vụ được giao, Tổng cục Thuế đã tổ chức hội nghị trực tuyến toàn ngành để chỉ đạo triển khai các giải pháp tăng cường quản lý thu, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN năm 2023.
Bộ Tài chính đã chỉ đạo cơ quan thuế triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp quản lý thu, khai thác tăng thu NSNN, chống thất thu thuế thông qua việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào quản lý chặt chẽ công tác đăng ký, kê khai, nộp thuế, hoàn thuế; tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra; đôn đốc các đơn vị thực hiện các kết luận, kiến nghị của các cơ quan thanh tra, kiểm toán vào NSNN; triển khai quyết liệt công tác thu nợ và cưỡng chế nợ, phấn đấu giảm tỷ lệ nợ đọng thuế.
Trong những tháng cuối năm, để phấn đấu hoàn thành vượt mức nhiệm vụ thu NSNN của cơ quan thuế, Tổng cục Thuế đã làm việc với một số Cục Thuế trọng điểm, một số địa phương có tiến độ thu đạt thấp để chỉ đạo tiếp tục triển khai quyết liệt các giải pháp quản lý thu, chống thất thu và tăng cường thu nợ thuế; rà soát kỹ các nguồn thu còn tiềm năng nhưng còn vướng mắc về thủ tục để tham mưu, báo cáo các cấp có thẩm quyền tháo gỡ kịp thời; đôn đốc thu vào ngân sách đối với những khoản thu từ đất đai, các dự án khai thác tài nguyên, khoáng sản… Với những nỗ lực của cơ quan thuế, thu NSNN năm 2023 do cơ quan thuế quản lý đã hoàn thành vượt mức nhiệm vụ thu được giao.
Có thể nói, trong bối cảnh công tác thu NSNN vẫn gặp vô vàn khó khăn, sự nỗ lực của toàn ngành, đặc biệt là ngành Thuế đã tiếp tục góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ thu NSNN năm 2023 của ngành Tài chính. Bước sang năm 2024, nhiệm vụ của toàn ngành Tài chính nói chung, ngành Thuế nói riêng là rất nặng nề, đòi hỏi cần tiếp tục nêu cao vai trò, trách nhiệm, nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức, hoàn thành ở mức cao nhất nhiệm vụ được Quốc hội, Chính phủ, Bộ Tài chính giao phó.
PV: Bên cạnh nỗ lực hoàn thành dự toán thu NSNN, công tác chuyển đổi số của ngành Thuế cũng là điểm sáng trong chuyển đổi số của toàn ngành Tài chính. Trên cương vị là người đứng đầu ngành Tài chính, Bộ trưởng nhận định gì về bước trưởng thành này của ngành Thuế và đâu là những điểm cần lưu ý trong thời gian tới?
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Triển khai thực hiện “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ Tài chính đã ban hành Kế hoạch chuyển đổi số của Bộ Tài chính đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
Theo đó, Bộ Tài chính đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để phát triển nền tài chính số; phát triển các nền tảng hệ thống, cơ sở dữ liệu; nền tảng ứng dụng, dịch vụ số; đảm bảo an toàn, an ninh thông tin mạng… Với các kết quả đã đạt được, theo Báo cáo xếp hạng đánh giá mức độ chuyển đổi số của các bộ và cơ quan ngang bộ, năm 2020, 2021, Bộ Tài chính được xếp thứ 1 và năm 2022 xếp thứ 2 về xếp hạng tổng hợp đánh giá mức độ chuyển đổi số.
Trong những thành công chung về chuyển đổi số của Bộ Tài chính đã được Chính phủ ghi nhận, ngành Thuế được đánh giá là một trong các đơn vị đi đầu trong việc triển khai ứng dụng CNTT, cung cấp các dịch vụ điện tử và các công cụ hỗ trợ cho người dân, DN thực hiện nghĩa vụ thuế; phát triển một cách toàn diện, điện tử hóa trong tất cả các khâu nghiệp vụ quản lý thuế.
Việc chuyển đổi số trong ngành Thuế đã thực sự mang lại hiệu quả cho cả người nộp thuế và cơ quan thuế. Theo đó, nhằm hỗ trợ người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ thuế nhanh chóng, thuận tiện, giảm thời gian, ngành Thuế đã tiếp tục triển khai việc khai thuế, nộp thuế, hoàn thuế điện tử.
Từ tháng 6/2023, Tổng cục Thuế triển khai quy trình định danh (ID) các khoản phải nộp hỗ trợ người nộp thuế tra cứu, xác định các khoản nộp theo tính chất, thứ tự thanh toán theo quy định của Luật Quản lý thuế. Từ tháng 8/2023, cơ quan thuế hoàn thành triển khai tích hợp eTax Mobile, iCaNhan xác thực bằng VNeID.
Đồng thời, triển khai Cổng tiếp nhận thông tin thương mại điện tử hỗ trợ tổ chức, cá nhân kinh doanh qua sàn thương mại điện tử kê khai, nộp thuế, tra cứu thông tin; triển khai Cổng thông tin điện tử nhà cung cấp nước ngoài kinh doanh trên nền tảng số, dịch vụ xuyên biên giới để hỗ trợ việc đăng ký, kê khai, nộp thuế trực tiếp từ bất cứ đâu trên thế giới.
Cơ quan thuế cũng đã thực hiện tích hợp cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; triển khai thủ tục đăng ký thuế lần đầu và thay đổi thông tin trên Cổng dịch vụ công quốc gia. Mới đây nhất, ngành Thuế tiếp tục nâng cấp ứng dụng quản lý thuế tập trung – TMS, thay thế 16 ứng dụng hỗ trợ công tác quản lý thuế đang triển khai phân tán, cho phép quản lý tất cả các sắc thuế, phí, lệ phí và đáp ứng được toàn bộ các khâu xử lý dữ liệu cho các quy trình nghiệp vụ; áp dụng công nghệ tiên tiến, phù hợp với xu thế quản lý thuế của các nước trên thế giới.
Ngành Thuế cũng đang đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI trong việc truy vết, xác định chuỗi liên kết mua bán của DN theo thông tin về mặt hàng trên dữ liệu hóa đơn của DN, giúp xác định các DN có hành vi gian lận, chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT.
Việc áp dụng AI đã hỗ trợ cơ quan thuế phân loại nhanh các hồ sơ hoàn thuế (hoàn trước kiểm tra sau), tạo thuận lợi cho DN. Những kết quả chuyển đổi số của ngành Thuế đạt được nói trên đã góp phần vào thành công chung trong hoạt động chuyển đổi số của Bộ Tài chính, hướng tới việc phát triển nền tài chính số hiện đại, công khai, minh bạch và toàn diện.
Trong thời gian tới, Bộ Tài chính chỉ đạo cơ quan thuế tiếp tục mở rộng các dịch vụ thuế điện tử với mục tiêu “Lấy người nộp thuế là trung tâm phục vụ”; hỗ trợ người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ thuế nhanh chóng, thuận tiện. Bên cạnh đó mở rộng, hoàn thiện kho cơ sở dữ liệu về thuế trên nền tảng tích hợp và nền tảng dữ liệu lớn để cung cấp thông tin đầy đủ cho việc chỉ đạo điều hành, kết nối trao đổi thông tin phục vụ công tác quản lý thuế và quản lý tuân thủ.
Cơ quan thuế cũng cần tập trung phát triển hạ tầng kỹ thuật đảm bảo an toàn, an ninh cho hệ thống theo hướng dịch vụ, ứng dụng công nghệ điện toán đám mây, phát triển hạ tầng Internet vạn vật và các công nghệ số mới trong việc xây dựng các ứng dụng, dịch vụ phục vụ công tác quản lý thuế; triển khai định danh số để bảo đảm xác định chính xác người truy cập dữ liệu.
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc và Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành chúc mừng và biểu dương cộng đồng DN và NNT đã nỗ lực vượt khó góp phần thúc đẩy kinh tế vĩ mô tăng trưởng, nâng cao sức cạnh tranh quốc gia, góp phần tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, công bằng, đảm bảo tính bền vững của nền kinh tế
PV: Bộ trưởng từng nhiều lần nhấn mạnh, việc xây dựng và hoàn thiện thể chế chính sách vô cùng quan trọng nhằm tạo “đường băng” tốt nhất cho DN cất cánh. Thực tế đã chứng minh, những chính sách được Bộ Tài chính tham mưu cấp có thầm quyền ban hành và ban hành theo thẩm quyền đã giúp DN, người dân có thêm nguồn lực để vượt qua khó khăn. Phát huy những kết quả đạt được, thời gian tới các chính sách hỗ trợ về thuế, phí nào sẽ tiếp tục được thực hiện, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Có thể nói trong suốt giai đoạn từ 2020 đến thời điểm hiện tại, trước các tác động tiêu cực do ảnh hưởng của dịch Covid-19 cũng như tình hình chính trị, kinh tế thế giới đến sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước và hoạt động sản xuất kinh doanh của DN, người dân, với vai trò và trách nhiệm được giao, Bộ Tài chính đã chủ động nghiên cứu, đề xuất, trình cấp có thẩm quyền và ban hành theo thẩm quyền nhiều giải pháp trong lĩnh vực tài chính với tổng quy mô hỗ trợ khoảng 700 nghìn tỷ đồng.
Đó là các giải pháp về gia hạn, miễn, giảm các khoản thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất; miễn, giảm thuế TNDN, thuế TNCN, thuế GTGT, thuế nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường, cùng nhiều khoản phí, lệ phí để hỗ trợ DN, người dân và nền kinh tế.
Trong đó, quy mô các giải pháp hỗ trợ năm 2020 khoảng 129 nghìn tỷ đồng, năm 2021 khoảng 145 nghìn tỷ đồng, năm 2022 khoảng 233 nghìn tỷ đồng. Năm 2023, để kịp thời, chủ động trong thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội và tài chính – ngân sách, Bộ Tài chính đã tiếp tục khẩn trương nghiên cứu, đề xuất với các cấp có thẩm quyền và ban hành theo thẩm quyền các giải pháp về thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất với tổng giá trị hỗ trợ dự kiến khoảng 200 nghìn tỷ đồng.
Trong thời gian tới, cùng với việc triển khai quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp hỗ trợ đã được ban hành, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục theo dõi sát tình hình thực tế để nghiên cứu, đề xuất các giải pháp áp dụng cho năm 2024. Trước mắt, khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả chính sách giảm 2% thuế suất thuế GTGT như đã áp dụng năm 2023 đối với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất thuế GTGT 10% vừa được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV và đã được quy định chi tiết tại Nghị định số 94/2023/NĐ-CP của Chính phủ để chính sách nhanh chóng đi vào cuộc sống, đến ngay với các đối tượng gặp khó khăn, cần hỗ trợ (dự kiến thực hiện giải pháp này, số tiền thuế được giảm khoảng 25 nghìn tỷ đồng).
Đồng thời, triển khai giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2024 theo Nghị quyết số 42/2023/UBTVQH15 về mức thuế bảo vệ môi trường của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (dự kiến thực hiện Nghị quyết 42/2023/UBTVQH15 sẽ giảm thu NSNN khoảng 42,5 nghìn tỷ đồng).
Ngoài ra, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 63/2023/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của một số thông tư quy định về phí, lệ phí của Bộ Tài chính nhằm khuyến khích sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Thông tư có hiệu lực từ 1/12/2023 và áp dụng đến hết năm 2025. Với mức giảm phí, lệ phí từ 10% đến 50%, dự kiến thực hiện chính sách này sẽ hỗ trợ người dân, DN khoảng 100 tỷ đồng/năm.
Cùng với đó, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục cải cách trên mọi mặt công tác, gồm hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy, cải cách thủ tục hành chính theo hướng toàn diện và hiệu quả hơn, tiếp tục đẩy mạnh hiện đại hoá các lĩnh vực của ngành Tài chính, đặc biệt là trong các lĩnh vực thuế, hải quan nhằm tạo thuận lợi, tiết giảm chi phí cho người dân và DN để cải thiện môi trường kinh doanh, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Hiện nay, Bộ Tài chính đã và đang chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát mức thuế suất thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu để hỗ trợ sản xuất kinh doanh trong nước.
Về lâu dài, quán triệt các chủ trương, định hướng đã được đề ra tại các nghị quyết của Đảng, của Quốc hội, Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, tham mưu với các cấp có thẩm quyền hoàn thiện đồng bộ hệ thống chính sách thuế phù hợp với các tiêu chuẩn của hệ thống thuế tốt theo thông lệ quốc tế; đáp ứng yêu cầu về nguồn lực để thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 10 năm 2021-2030, hướng tới một hệ thống thuế đồng bộ, có cơ cấu bền vững, bảo đảm huy động hợp lý các nguồn lực cho NSNN. Đồng thời, góp phần tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, công bằng, đảm bảo tính bền vững của nền kinh tế.
Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!
