Đó là kiến nghị của các chuyên gia tại Hội thảo khoa học “Quản lý thuế và tính tuân thủ của người nộp thuế từ triển khai hóa đơn điện tử” vừa được Bộ Tài chính tổ chức sáng ngày 06/7 tại TP. Hồ Chí Minh. Phó Cục trưởng Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Tiến Dũng tham dự hội thảo.
Phó Cục trưởng Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Tiến Dũng tham luận tại hội thảo
Trong bối cảnh hóa đơn điện tử (HĐĐT) ngày càng được sử dụng phổ biến trong giao dịch thương mại và trở thành một xu hướng tất yếu trong điều kiện công nghệ thông tin được ứng dụng mạnh mẽ, mang lại nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp (DN) và cơ quan quản lý nhà nước như hiện nay, Bộ Tài chính đã đẩy mạnh triển khai áp dụng HĐĐT.
Sau hơn một năm triển khai thực hiện, hệ thống HĐĐT với những tính năng nổi trội đã giải quyết được phần lớn các bài toán về quản lý thuế hiệu quả, tạo thuận lợi cho các hoạt động sản xuất – kinh doanh.
| Sự kiện thu hút hơn 100 đại biểu là đại diện một số bộ, ngành; cơ quan thuế địa phương; hiệp hội doanh nghiệp; đơn vị trong và ngoài ngành Tài chính tham dự và đã có nhiều giải pháp được đề xuất, kiến nghị có ý nghĩa thiết thực và hữu ích trong việc điều chỉnh, xây dựng chính sách thuế sắp tới. |
Tuy nhiên, người nộp thuế (NNT) trong quá trình triển khai áp dụng HĐĐT cũng gặp một số vướng mắc, khó khăn như: Tình trạng hóa đơn bị sai sót và các thủ tục điều chỉnh; một số lĩnh vực kinh doanh với các loại hình phát hành hóa đơn khác nhau trong quá trình thực hiện đã phát sinh những vấn đề cần được giải quyết; quy định về giao dịch điện tử vẫn còn phức tạp và chưa có hệ sinh thái hoàn chỉnh; quy trình, hướng dẫn triển khai HĐĐT của cơ quan thuế còn chưa hoàn chỉnh do mới triển khai, làm cho DN còn lúng túng, vướng mắc khi áp dụng HĐĐT…
Tại hội thảo, các chuyên gia tài chính, diễn giả đã tập trung thảo luận 4 nhóm nội dung nhằm làm rõ hơn các vấn đề về quản lý thuế và tính tuân thủ của NNT trong triển khai HĐĐT gồm:
(i) Thực trạng quản lý thuế và tính tuân thủ của NNT trong triển khai HĐĐT ở Việt Nam; (ii) Nhận diện và phân tích những khó khăn, vướng mắc và nguyên nhân trong quản lý thuế và tính tuân thủ của NNT trong triển khai HĐĐT; (iii) Xu thế và kinh nghiệm các nước về quản lý thuế và tính tuân thủ của NNT trong triển khai HĐĐT; (iv) Các giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế và tính tuân thủ của NNT trong triển khai HĐĐT.
Trên cơ sở thảo luận các nội dung trên, các ý kiến đến từ tập đoàn, DN lớn; lãnh đạo các cơ quan chức năng liên quan, các chuyên gia tài chính hoạt động trong lĩnh vực tư vấn thuế đã gợi mở thêm nhiều vấn đề mới cần quan tâm cho các nhà quản lý, nhà hoạch định chính sách, các giảng viên, nhà nghiên cứu nhằm góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách liên quan đến quản lý thuế và tính tuân thủ của NNT trong triển khai HĐĐT thời gian tới.
Đồng thời, các ý kiến cũng làm rõ xu thế, kinh nghiệm về quản lý thuế và tính tuân thủ của NNT trong triển khai HĐĐT của một số quốc gia (các nước châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore một số nước Đông Nam Á…), từ đó cho thấy việc triển khai HĐĐT được xem là xu hướng vận động phù hợp trong thời đại kỹ thuật số, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và đảm bảo dữ liệu được cập nhật, hạn chế tình trạng trốn thuế.
Các diễn giả đã tập trung thảo luận làm rõ các vấn đề về pháp luật trong quản lý thuế và tính tuân thủ của NNT trong triển khai HĐĐT
Các đại biểu tham dự Hội thảo cho rằng, hiện nay còn có hiện tượng phát hành và sử dụng HĐĐT trái pháp luật để gian lận thuế, chiếm đoạt NSNN. Bên cạnh đó, tính tuân thủ của NNT còn chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi các yếu tố như: DN (đặc biệt là DN nhỏ và vừa), hộ kinh doanh chưa sẵn sàng tiếp cận HĐĐT do bị hạn chế về điều kiện hạ tầng công nghệ thông tin, nhân lực; thói quen sử dụng hóa đơn truyền thống; tâm lý ngại thay đổi hay quan ngại về nhà cung cấp phần mềm; vấn đề an toàn, bảo mật khi sử dụng trên môi trường internet…
Theo chia sẻ của đại diện Cục TMĐT và Kinh tế số (Bộ Công thương), ngoại trừ một số tổ chức, DN hoạt động kinh doanh TMĐT chuyên nghiệp, có quy mô lớn, chịu sự quản lý trực tiếp của các cơ quan thuế, hầu hết các tổ chức, cá nhân còn lại có thu nhập từ hoạt động giao dịch điện tử chưa tự giác trong việc kê khai và nộp các loại thuế liên quan. Nhà nước đang mất đi một nguồn thu ngân sách đáng kể từ các loại thuế này và khoản thất thu này sẽ ngày một lớn hơn khi các giao dịch TMĐT ngày càng phát triển mạnh.
| Chuyên gia Nguyễn Văn Được – Ủy viên BCH Trung ương Hội Tư vấn thuế Việt Nam
Bên cạnh công tác khen thưởng NNT tuân thủ pháp luật thuế như hiện nay, cần công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng đối với các hành vi điển hình về vi phạm pháp luật thuế, vừa mang tính răn đe đồng thời tạo hiệu ứng tốt cho công tác phòng ngừa và hạn chế sai phạm của NNT, bởi lẽ NNT nào cũng đều sợ phải chịu các chế tài xử lý vi phạm pháp luật, nên từ đó sẽ tác động tịch cực đến tính tuân thủ pháp luật thông qua các vụ việc điển hình được công khai trên thông tin đại chúng. Cần tạo cơ chế và hình thức khen thưởng kịp thời, xứng đáng cho tổ chức, cá nhân tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật về thuế. Đồng thời, cần sửa đổi bổ sung Điều 200 Bộ luật Hình sự với hình thức phạt tiền từ 1-3 lần số tiền thuế trốn để đảm bảo hình thức xử lý hình sự cao hơn hành chính; bổ sung khung hình phạt phạt tù từ 7 năm đến 15 năm, nhằm nâng cao tính răn đe; bổ sung tại Điều 19 và Điều 390 Bộ luật hình sự 2015 theo hướng quy định phải tố giác tội phạm đối với tội trốn thuế tại Điều 200 Bộ luật Hình sự… Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách tài chính (Bộ Tài chính) Nguyễn Như Quỳnh
Việt Nam cần hoàn thiện các quy định, hướng dẫn liên quan đến HĐĐT, đặc biệt là đẩy nhanh tiến độ triển khai HĐĐT có mã của cơ quan thuế khởi tạo từ máy tính tiền trên toàn quốc; nâng cấp ứng dụng HĐĐT đáp ứng việc phân quyền và khai thác dữ liệu HĐĐT của các cơ quan thuế; tăng cường công tác phân tích rủi ro; đẩy mạnh công tác tuyên tuyền, tập huấn về HĐĐT và sử dụng HĐĐT đúng quy định cho các DN, hộ kinh doanh… Các nội dung trao đổi, thảo luận tại hội thảo về quản lý thuế và tính tuân thủ của NNT từ triển khai HĐĐT ở Việt Nam hiện nay sẽ được Bộ Tài chính tiếp thu, nhận diện những khó khăn, vướng mắc và nguyên nhân, để từ đó đề xuất các giải pháp, kiến nghị. Đây là những vấn đề mà Bộ Tài chính đang rất quan tâm, có ý nghĩa vô cùng thiết thực và hữu ích cho Bộ Tài chính trong việc điều chỉnh, xây dựng chính sách trong thời gian tới. |
